Orde scheppen in chaos

Waarom de bevrijding van Noord-Brabant zo lang duurde

Samenvatting

In het herdenkingsjaar 2019 verschenen talrijke lokale en regionale studies over de ⁣ bevrijding van Noord-Brabant. Driekwart eeuw na de gebeurtenissen werd deze onrustige, verheugende, maar ook traumatische periode nog eens belicht in allerlei publicaties. ⁣ Ook de provincie besteedde uitgebreid aandacht aan 75 jaar bevrijding. Er werd een groot ⁣ project op stapel gezet onder de titel ‘Brabant Remembers’, wat uitmondde in een waaier ⁣ van activiteiten, waaronder een boek met 75 persoonlijke verhalen. Dit artikel beoogt niet ⁣ de zoveelste poging te zijn om de bevrijding van Noord-Brabant chronologisch en/of regionaal te beschrijven. Het is een poging om te analyseren waarom de gevechtsacties verliepen ⁣ zoals ze verliepen. Het is op zijn minst opvallend dat de eerste Brabantse plaatsen al op 17 ⁣ september 1944 werden bevrijd in het kader van operatie Market Garden, maar dat het laatste dorp, Moerdijk, pas op 9 november in Poolse handen viel. Waarom duurde het zo lang? ⁣ Ter vergelijking: na de uitbraak uit Normandië duurde de bevrijding van heel Frankrijk en ⁣ België amper een maand. Dat is de centrale vraag. Dit artikel wil laten zien dat het antwoord ⁣ samenhangt met de verschillende manieren van oorlogsvoering.2⁣  Het Duitse leger mocht  dan in het najaar van 1944 op de knieën zijn gedwongen, verslagen was het nog lang niet. ⁣ Vooral de Brabantse bevolking zou daar een hoge prijs voor betalen. Eén Brabantse regio, ⁣ het Land van Heusden en Altena, werd nooit veroverd door geallieerde troepen en valt ⁣ daarom buiten het bestek van dit artikel.