Vallen en opstaan

De Noord-Brabantse sigarenindustrie in het tweede kwart van de twintigste eeuw

Samenvatting

Inmiddels is de sigarenindustrie nagenoeg uit Nederland verdwenen, maar halverwege  de twintigste eeuw was dit een belangrijke nijverheidssector, zeker in het zuidoosten van  de provincie Noord-Brabant. Het was in meer dan één opzicht lange tijd een bijzondere  industrie, met een massaal maar handmatig productieproces, opererend in een groeimarkt  en – omdat er voor de start van een fabriekje maar weinig kapitaal nodig was – met een  forse concurrentiedruk. Maar ook een sector met veel arbeidsconficten, fabrikanten die  zich heer en meester voelden in hun bedrijf en met een overheid op afstand. In de jaren  twintig en dertig van de vorige eeuw veranderde de industrie echter ingrijpend en toen  verschoof ook het zwaartepunt daarvan naar Noord-Brabant. Dit artikel beschrijf de ontwikkeling van de sigarenindustrie in het tweede kwart van  de twintigste eeuw, waarbij de nadruk ligt op de jaren veertig en op het wel en wee van de  sector in Noord-Brabant. Het laat zien dat de kiem van de teloorgang van de Nederlandse  sigarenindustrie niet alleen al in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw werd gelegd,  maar dat deze ook een forse negatieve impuls kreeg tijdens en kort na de Tweede  Wereldoorlog.