Wie was ‘ware vluchteling’ in de Nederlandse Republiek?

Met Lotte van Hasselt

Samenvatting

Woorden zijn zelden zo neutraal als ze doen voorkomen. Zo is een ‘asielzoeker’ de juridische benaming voor een persoon die asiel aanvraagt in Nederland. Eenieder heeft het recht om hier asiel aan te vragen: Nederland heeft zich namelijk na de Tweede Wereldoorlog gecommitteerd aan een aantal verdragen, zoals het Verdrag van Genève (1951). Toch heeft de term asielzoeker in de media en politiek eerder de connotatie van illegale gelukszoeker dan van een persoon die gebruikmaakt van een fundamenteel mensenrecht. Dat betekenisgeving aan woorden een continu proces is in het migratiediscours, blijkt ook uit het proefschrift van Lotte van Hasselt. Van Hasselt deed onderzoek naar het concept ‘vluchteling’ in de Nederlandse Republiek, vanaf 1570 tot de jaren 1730. Haar conclusie luidt dat het concept werd gevormd door het onderscheid tussen ‘gewenst’ en ‘ongewenst’, en tussen degenen die werden beschouwd als hulp verdienend en diegenen die dat niet verdienden. Wie was vluchteling in de vroegmoderne Republiek? En wie bepaalden dat? We vroegen het aan Lotte van Hasselt.

Lotte van Hasselt heeft op 31 januari 2025 haar proefschrift getiteld Deserving refugees? verdedigd. In haar proefschrift heeft ze zich gericht op de ontwikkeling van het begrip ‘vluchteling’ in de Nederlandse Republiek tussen 1570 en de jaren 1730.