Archieven
-
Liefdesnummer
Vol 47 Nr 3 (2025)Liefste lezer,
Voor u ligt het Liefdesnummer van Skript Historisch Tijdschrift.
Liefde: universeel, tijdloos en menseigen. Hoewel voor velen een belangrijk aspect in het leven – al dan niet het belangrijkste – staat historisch onderzoek zelden in het teken van liefde. In dit nummer staan de auteurs wél stil bij liefde, in al haar verschillende facetten. Hun bijdragen tonen dat, voor wie goed kijkt, liefde vrijwel overal vindbaar is, maar niet altijd onomstreden blijkt.
De artikelen in dit nummer beslaan uiteenlopende vormen van liefde. Zo staat Lieve Wildeman stil bij de tweede feministische golf en de daarbij aansluitende beweging omtrent liefde voor seks en het eigen vrouwenlichaam. Stef Coenen en Iris van Vlimmeren onderzoeken naastenliefde, ook wel caritas genoemd, binnen het Nederlandse katholieke blindenonderwijs (1887-1985). Maaike de Jongh bespreekt over de medicalisering in de negentiende en twintigste eeuw van nymfomanie, een vorm van hyperseksualiteit bij vrouwen.
De columns gaan over (de afwezigheid van) romantische liefde. Waar anno 2025 de samenleving is ingericht voor stellen, toont Marieke Dwarswaard dat het in de negentiende eeuw nog veel uitzonderlijker was alleenstaand te zijn. Ze schetst daarbij het leven van twee ongehuwde negentiende-eeuwers uit de Groningse familie Scholten. Tijmen van Voorthuizen neemt de lezer mee naar de (liefdes?)-relatie tussen Jim en Jack in het Londen van het begin van de twintigste eeuw en waarschuwt voor anachronismen in historisch onderzoek naar seksualiteit en relaties.
In beide interviews staat liefde binnen het gezin centraal. Redacteurs Anika Salden en Joost Oosterhuis interviewden sociologe en schrijfster Jolande Withuis over moederliefde, naar aanleiding van Withuis’ nieuwste boek Moeder, antimoeder (2024). Salden interviewde daarnaast met redacteurs Pim Storm en Stephanie de Graaf historica en schrijfster Lotte Houwink ten Cate. Naar aanleiding van Houwink ten Cates boek De mythe van het gezin (2024) bespraken zij de geschiedenis van traditionele en alternatieve gezinssamenstellingen.
Tot slot de kwestie van de ‘troonopvolging’ binnen Skript Historisch Tijdschrift. Na een mooi academisch jaar dragen Roos Nolten en Krijn Korsman de taak van hoofdredacteurschap vol vertrouwen, en met liefde, over aan Pim Storm en Annick Gossen.
Dan rest ons niets anders dan u veel leesplezier toe te wensen!
Stephanie de Graaf, Anika Salden en Roos Nolten
Coördinatoren van het Liefdesnummer
-
Zomernummer 2025
Vol 47 Nr 2 (2025)Met trots presenteren wij het 47e zomernummer van Skript Historisch Tijdschrift. Joost Oosterhuis en Golan Verbruggen zijn afgereisd naar Groenlo en hebben gesproken met Daphne Maas, de directrice van het recent geopende Nationaal Museum Tachtigjarige Oorlog. Tibbe Schreurs en Krijn Korsman spraken dr. Anique Hamelink over de rol die kleding speelde bij de vorming van een Gallische identiteit en het nut van levende geschiedenis bij historisch onderzoek.
Wat betreft artikelen analyseert Gien Gommers in ‘Het wespennest’ de herinneringscultuur rondom de Tweede Wereldoorlog in Italië. Ze onderzoekt hoe in de Romeinse wijk Quadraro een afwijkende herinneringscultuur is ontstaan. Redacteur Annick Gossen vergelijkt de houding van Frankrijk en Nederland ten opzichte van de door hen gekoloniseerde Caraïbische gebieden, tijdens de dekolonisatieperiode in de tweede helft van de vorige eeuw. Redacteur Olivia Jaeggi schreef een opiniestuk waarin de verschillende Nederlandse politiek-maatschappelijke opvattingen over de genocide in Srebrenica en huidige situatie in Palestina worden bestudeerd.
Dr. Annemieke Romein schreef een column over het belang van digital humanities. Ze staat stil bij hoe programma’s die door middel van kunstmatige intelligentie handgeschreven bronnen kunnen transcriberen het historisch onderzoek veranderen. Dr. Bram Mellink schreef een column over het gebrek aan hedendaagse nagedachtenis en belangstelling omtrent de coronapandemie. Hij ziet gelijkenissen met de houding ten opzichte van de aidsepidemie tijdens de vorige eeuw.
Redacteur Joost Oosterhuis schreef een recensie over de film I’m Still Here (2024). De film gaat over het waargebeurde verhaal van Rubens Paiva, een voormalig lid van de Braziliaanse senaat, die in 1970 door het militaire regime werd opgepakt en nooit meer werd teruggezien. Redacteur Pim Storm recenseert het boek Ethnicity in Medieval Europe, 950-1250 (2021) van Claire Weeda. In het boek worden middeleeuwse opvattingen over etniciteit onderzocht.
-
Prijzennummer 2025
Vol 47 Nr 1 (2025)Skript reikt voor de zestiende keerde prijs uit voor de beste historische bachelorscriptie in Nederland. Dit nummer behelst de artikelen die de drie Skriptieprijs-kandidaten op basis van hun genomineerde scripties hebben geschreven.
Jan van den Brink toont dat euroscepticisme niet louter een hedendaags fenomeen is. In zijn artikel laat hij zien dat in de jaren 1950 de wenselijkheid van de Europese supranationale samenwerking al breed werd bediscussieerd. Sterre Raat onderzoekt hoe Amsterdam in de achttiende eeuw de stedelijke hygiëne regelde. Raat kijkt vooral naar illegale lozingen en hoe deze werden bestraft: uit haar onderzoek blijkt dat de nachtwerkers meer taken hadden dan verwacht. Tot slot neemt Julian Talma de lezer mee naar de Amsterdamse wijken Tuindorp Oostzaan en De Molenwijk, die zijn geïnspireerd op Howard en Le Corbusier. Hij concludeert dat de utopieën van de stedenbouwkundigen op totaal verschillende manieren tot uitvoering zijn gebracht, ondanks dat ze vanuit dezelfde kernwaarden zijn ontstaan. Naast de Skriptieprijs-kandidaten valt ook Suzanne Toussaint in de prijzen, als winnaar van de jaarlijkse essayprijs. In haar artikel onderzoekt ze hoe Indisch eten aan populariteit won vanaf de jaren 1970.
Wat betreft de columns analyseert Berber van der Kaaij het oorlogsdagboek dat werd bijgehouden in naam van de Joodse baby Berdi. Justin Van Diggelen zet in zijn column uiteen hoe democratische normen aan een zijden draadje kunnen hangen in tijden van crises. Hij schrijft over Finland, dat tijdens de Koude Oorlog de hete adem van de Sovjet-Unie in de nek voelde.
Het nummer bevat twee interviews. Redacteuren Pim Storm en Roos Nolten interviewden Lotte van Hasselt over haar recentelijk verdedigde proefschrift, met de vraag wie in de zeventiende eeuw als ‘ware vluchteling’ werd gezien, en wie niet. Redacteur Stephanie de Graaf ging in gesprek met Charles Jeurgens, hoogleraar Archiefwetenschap, en Edwin Klijn, projectmanager van WO2Net. Ze staat onder meer stil bij de uitdagingen en ethische dilemma's rondom de digitalisering van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging.
Tot slot recenseert Roos Nolten het boek Het Kleedje voor Hitler (2023) van historicus (en tevens oud Skript-redacteur) Bas von Benda-Beckmann. -
Landjepik
Vol 46 Nr 4 (2024)Het nieuws doet soms geloven dat we in een historisch unieke tijd leven: in ons themanummer Landjepik tracht de redactie echter te tonen dat de strijd om grondgebied en de verdrijving van bevolkingsgroepen een fenomeen is van alle tijden.
Zo belicht Timo Vlieger de muurschilderingen in Belfast die ten tijde van The Troubles, maar ook vandaag de dag, de stad zowel fysiek als cultureel in tweeën verdelen. Van Ierland neemt Erik Doesburg ons mee naar Palestina. Hij analyseert in zijn artikel het concept van Terra Nulius (leeg land) en hoe dat concept door Israëlische kolonisten is gebruikt om hun kolonisering van Palestina achteraf te legitimeren.
Iets dichter bij huis interviewden redacteuren Roos Nolten en Pim Storm de stadshistoricus Tim Verlaan over gentrificatie in Amsterdam, met de vraag of dat fenomeen als een vorm van landjepik gezien kan worden.
Merleau Neuféglise recenseerde het boek Eastern Approaches over Fritzroy Maclean, een man die zich al vluchtend en reizend door de roerige twintigste eeuw heen worstelde. Lindy Dubben schreef een column over hoe zelfs een gerecht als hummus gebruikt kan worden als een manier van culturele en territoriale toe-eigening door Israël. Yoni de Vries laat in zijn column zien hoe het Nationaal Holocaust Museum zich, ondanks haar oproep tot maatschappelijk moreel bewustzijn, angstvallig stil houdt wanneer het extreme geweld in Gaza ter sprake komt. Joost Oosterhuis schreef een artikel over hoe de politieke leiders Vladimir Poetin en Benjamin Netanyahu geschiedenis gebruiken in hun huidige oorlogsretoriek. Maria Teodora Georgescu recenseerde de documentaire A world not ours over de verdrijving van Palestijnen uit hun thuisland, verteld door hun eigen ogen.
Ten slotte interviewden redacteurs Krijn Korsman en Joost Oosterhuis voormalig Midden-Oosten en huidig Rusland correspondent voor RTL, Olaf Koens , over de oorlogen in Oekraïne, Gaza en Libanon.
-
Herfstnummer 2023
Vol 45 Nr 3 (2023) -
Zomernummer 2023
Vol 45 Nr 2 (2023) -
Prijzennummer 2023
Vol 45 Nr 1 (2023) -
Gendergeschiedenis
Vol 44 Nr 4 (2022) -
Herfstnummer 2022
Vol 44 Nr 3 (2022) -
Zomernummer 2022
Vol 44 Nr 2 (2022) -
Prijzennummer 2022
Vol 44 Nr 1 (2022) -
Zomernummer 2021
Vol 43 Nr 2 (2021) -
Lentenummer 2021
Vol 43 Nr 1 (2021)
